Historia szkoły

Szkoła w Zamchu została założona za czasów zaborów przez rząd rosyjski. Była to szkoła 1 klasowa z trzema oddziałami. Uczono wówczas tylko w języku rosyjskim. W szkole pracował jeden nauczyciel. Do szkoły uczęszczało około 50 dzieci ze wsi Zamch. Znajdowała się ona w północnej części wsi obok Kościoła - od północnej strony. Polska szkoła powstała po I wojnie około 1920 roku.

Na początku mieściła sie ona w wyżej wspomnianym budynku, a następnie po jego spaleniu lekcje odbywały sie w prywatnych mieszkaniach miejscowych gospodarzy głównie na Podkoloni, Załomie Małym i Zamostach. Pierwszą nauczycielką w tym okresie była pani Janina Ratyńska, a kierownikiem Karol Rabel. Następnym kierownikiem szkoły, który pozostał w Zamchu jeszcze na poczatku II wojny światowej był Wincenty Falandy stopniowo następował też rozwój organizacyjny szkoły i około 1939r. ma ona już 7 nauczycieli i uczęszcza do niej około 200 dzieci. Po II wojnie zorganizował szkołę Jan Waźnica, któremu Inspektorat powierza stanowisko kierownika. Spośród pierwszych nauczycieli należy wymienić pana Franciszka Lisowskiego, Karola Szojowskiego. Następnie kierownictwo obejmuje Kumak, a po nim Mieczysław Wołos. Z inicjatywy miejscowego społeczeństwa rodzi sie myśl budowy budynku szkolnego. Budowę rozpoczęto za kierownika szkoły Wołosa, a zakonczono końcem 1951r. za następnego kierownika Wanusiewicza Włodzimierza. Uroczystego otwarcia szkoły z udziałem Gminnej Rady Narodowej w Obszy, miejscowego nauczycielstwa oraz starszego społeczenstwa dokonał w dniu 7 stycznia 1952r. Inspektor Wydziału Oświaty w Biłgoraju pan Bolesław Pabaha. Szkołę wybudowano z rozebranych starych stodół poukrainskich, były w niej 4 sale lekcyjne, mieszkanie i biuro dyrektora. Ze względu na dużą ilość dzieci nauka odbywała sie także w prywatnych domostwach, głównie na Małym Załomie. Jednym z takich miejsc był dom pana Józefa Krzyszychy. Powstał wówczas komitet budowy "Domu Ludowego" i w latach 1940/64 wybudowano budynek w którym część pomieszczeń przeznaczono na sale lekcyjne. Dyrektorem szkoły zostaje pani Marianna Chodara. Tak trwało do 1990r. kiedy Społeczny Komitet Budowy szkoły oddał do użytku segment dydaktyczny, a w latach 1991/92 kulturalno-żywieniowy z biblioteką szkolno-publiczną, świetlicą, stołówką, zapleczem kuchennym oraz segmentem sportowym z salą gimnastyczną i siłownią. W szkole poza 10 salami lekcyjnymi powstają pracownie: fizyczno-chemiczna, techniki a od 2000r. pracownie komputerowe. Oprócz tego szkoła posiada Izbę Pamięci im. Antoniego Wróbla "Antona", gdzie gromadzone są dawne narzędzia używane w pracach na wsi, stroje ludowe, militaria zwiazane z walkami na tych terenach oraz zabytki piśmiennictwa. Opiekunką i konserwatorką zbiorów jest podharctmistrz mgr Małgorzata Duńko - informatyk, współpracująca z Muzeum w Biłgoraju. Szkoła może sie poszczycić absolwentami, wśród których jest profesor Uniwersytetu Jagielońskiego, dr hab., 5 księży, a znaczna część uczniów ukończyła studia i zajmuje dzisiaj wysokie stanowiska w kraju. Szkoła w Zamchu to nie tylko placówka dla uczącej sie młodzieży. Działa w niej biblioteka publiczno-szkolna, dostępna dla całej młodzieży, ale i mieszkanców wsi. Jest tu ponad 10 tys. woluminów, czytelnia, punkty informacyjne Uni Europejskiej. Opiekunką biblioteki jest mgr Edyta Gierlach, jedna z nielicznych po studiach bibliotekarskich w województwie. Sala gimnastyczna i siłownia służy młodzieży uczącej się w szkole, ale też udostępniana jest gimnazjum w Obszy, a w okresie ferii letnich i zimowych korzysta z niej młodzież ucząca się w szkołach średnich poza Zamchem jak i młodzież wiejska. Szkoła organizuje cykliczne imprezy dla młodzieży i mieszkanców wsi. Są to m.in. organizowane przez Radę Rodziców i Samorząd Szkolny. Dzień Seniora w 2002 r. -jubileuszowy 10-ty, w którym bierze udział blisko 120 osób, coroczna choinka, Święto Szkoły - w 2002r. również 10-te jubileuszowe, Dzień Matki. Również młodzież szkolna zabezpiecza oprawę artystyczną różnych imprez, rocznic i uroczystości: gminnych jak i wiejskich. Uczniowie szkoły odnoszą też dużo sukcesów w dziedzinie sportowej w konkursach i olimpiadach tematycznych, oto niektóre z nich: drugie miejsce w deblu w finale wojewódzkim tenisa stołowego - Paweł Zarosa, Krzysztof Typek; laureat rejonowego konkursu recytatorskiego - Adrian Smogar; uczestnik szkolnej olimpiady z chemii, matematyki - Mariusz Szpatuśko bierze udział w olimpiadzie rejonowej, w następnie juz jako uczeń LO Biłgoraj jest laureatem na szczeblu ogólnopolskim; w roku szkolnym 1990/93 3 uczennice kwalifikuja sie do rejonowego konkursu z j. polskiego w 1999/2000r. Józef Banach jest laureatem rejonowego konkursu pożarniczego, a Liliana Kowalik laureatką V edycji powiatowego konkursu wiedzy o Janie Pawle II. Od 1 marca 1990r. szkołą kieruje Dyrektor mgr Grażyna Kołtało - nauczycielka, działaczka społeczna, a przede wszystkim absolwentka Szkoły Podstawowej w Zamchu, mieszkanka tej wsi. Pani dyrektor sprawowała władze 29 lat, a w 2019 r. kierownictwo przejęła mgr Edyta Jeleń - wieloletnia zasłużona nauczycielka tej szkoły, która pełni tę funkcję do dnia dzisiejszego.